ประวัติความเป็นมาของอำเภอพานทอง ย้อนหลังไปเมื่อประมาณ ๒๐๐ ปีเศษ เมื่อกรุงศรีอยุธยาเสียแก่พม่า พระเจ้าตากสินได้นำทหารในบังคับบัญชาตีฝ่าวงล้อมทหารพม่าหลบหนีจากกรุงศรีอยุธยาได้ กวาดต้อนครัวเรือนรายทางมาตั้งเมือง และทหารชั่วคราวขึ้นที่ตำบลโป่งตามุข เรียกว่า ตำบลโป่งตามุข เป็นเมืองควบคุมหัวเมืองชายทะเล มีตัวเมืองตั้งอยู่บริเวณวัดโป่งตามุข ตำบลหนองหงษ์ ในปัจจุบัน ในสมัยนั้นมีพรานป่าคนหนึ่งชื่อ “ ทอง “ เป็นชาวอยุธยาได้อพยพครอบครัว และญาติพี่น้องหนีพม่ามาตั้งภูมิลำเนาทำมาหากิน เลี้ยงชีพในทางล่าสัตว์ อยู่ที่หมู่บ้านเล็ก ๆ ริมคลองบางปะกง (ปัจจุบันเรียกคลองพานทอง) ตรงระหว่างตำบลบ้านเก่ากับตำบลบางนางปัจจุบัน และพร้อมกันนั้นนายพรานทองได้ทำหน้าที่เป็นจารชน สืบข่าวของข้าศึกถวายพระเจ้าตากสิน และได้รวบรวมกำลัง